ĐẶC ĐIỂM
Thân chanh dây: Chanh dây (Chanh leo) là một loài thực vật bán thân gỗ, sống lâu năm, thân bò leo và phát triển rất nhanh. Vỏ thân và màu xanh lá cây, có lông tơ hoặc trơn, có thể phát triển dài tới 15m, với nhiều tua.
Lá Chanh dây: Lá của Chanh dây hình chân vịt với thùy mọc so le, kích thước 6-15cm. Cuống lá dài 2-5 cm, Viền lá có răng cưa nhỏ, tròn đầu.
Hoa Chanh dây: Hoa Chanh dây là hoa đơn, mọc từ nách lá, hoa đẹp và thơm, có đường kính 7.5-10 cm với cuống dài 2-5cm. Hoa của cây chanh dây (chanh leo) có năm cánh màu trắng ánh tím tía, tạo ra một bông hoa màu trắng xen tím. Mỗi hoa mang 5 nhị đực với 5 chỉ dính nhau thành ống ở đáy và tách rời ở phần mang bao phấn. Hoa được thụ phấn nhờ một số loài côn trùng như ong nghệ sẽ đậu trái, nhưng nếu cây tự thụ phấn thì không có quả.
Quả Chanh dây: Cây Chanh dây có nhiều quả và mọng. Quả có kích thước như một quả trứng gà (hoặc to hơn), hình cầu đến hình bầu dục, màu xanh lục khi quả xanh, khi chín màu vàng hoặc tím đậm. Trong ruột quả Chanh dây (chanh leo), có dung dịch nhầy màu vàng xung quanh hạt có hương vị ngọt ngào và rất ngon.
KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC
– Tưới nước: Do là loại cây nhiệt đới nên cây cần độ ẩm khá cao. Lượng nước đầy đủ sẽ khiến cành cây càng phát triển mạnh mẽ và vươn tán càng xa và rộng. Định kì 2 ngày bạn tưới nước cho chanh leo một lần vào buổi sáng khi trời mát và chiều tối. Mùa khô nhiệt độ cao hơn và nhanh bốc hơi nước thì có thể tăng số lần tưới nước lên để đảm bảo cây không bị khô héo do thiếu nước.
– Cắt tỉa, tạo tán cho Chanh leo : Một khi cây đã bám giàn thì sẽ phát triển rất nhanh. Hết ngọn này đến ngọn khác sẽ đâm chồi và lan ra tứ phía. Lúc này bạn cần tỉa cành và tạo hình cho cây vừa thẩm mỹ vừa giúp loại bỏ bớt những lá héo úa sâu bệnh giúp cây nhanh ra nụ đậu nhiều trái hơn.
– Sâu bệnh hại của Chanh leo : Giống như những loại cây dây leo thì chanh leo cũng mắc một số loại bệnh phổ biến như sâu ăn lá, đốm nâu. Bệnh phấn trắng hay thối quả cũng là những loại bệnh người trồng cần quan tâm lưu ý khi muốn cây chanh leo khỏe mạnh.
– Thụ phấn cho cây : Điểm đặc biệt ở Chanh leo đó chính là trên một cây có cả hoa đực và cái. Thông thường cây sẽ tự thụ phấn nhờ ong bướm. Trong một số trường hợp đặc biệt mới cần đến bạn thụ phấn bằng tay cho hoa.
Từ khi trồng cho đến khoảng 7 tháng cây sẽ trổ ra những bông hoa đầu tiên. Đây có lẽ là khoảnh khắc bạn muốn ngắm nhìn nhất. Những bông hoa chanh leo nở ra đẹp lung linh dưới nắng làm bạn không thể dời mắt khỏi chúng. Hoa Chanh leo đường kính khá lớn khoảng 10cm. Hoa có màu trắng và phần gốc đài màu tím cùng với những tua rua khá lạ mắt.
Sau khi hoa nở được khoảng 1 tuần sẽ héo và bắt đầu chuyển dần sang quá trình tạo quả. Những quả non mới nhú thường có màu xanh non. Khi trưởng thành quả sẽ dần chuyển sang màu tím đặc trưng. Qúa trình này thường mất 2 tuần.
Tùy thuộc cách chăm sóc của bạn và điều kiện khí hậu mà số lượng quả trên mỗi cây của bạn sẽ nhiều hay ít. Thông thường nếu trồng trong chậu thì mỗi vụ bạn có thể thu được 40 quả Chanh leo.
ỨNG DỤNG
Tại một số khu vực, toàn bộ cây Chanh dây tươi hay khô đều được sử dụng như là một loại thảo dược làm an thần và điều trị chứng mất ngủ. Ở Châu Âu, lá và thân cây phơi khô, thái nhỏ thường được trộn lẫn với lá chè để uống. Tại Việt Nam, người ta dùng quả Chanh dây để làm một loại đồ uống giải khát trong mùa hè.
Chanh dây không những được trồng thành giàn để lấy quả làm thức ăn mà còn dùng để che bóng mát và tạo cảnh quan cho không gian sống.