Cây Me tây còn được biết đến với nhiều tên gọi như Muồng tím, Muồng ngủ, Còng Còng, cây Còng… Ở các nước khác, cây này còn được biết đến với nhiều tên gọi như Saman, Rain tree, Monkey pod, Filinganga, Gouannegoul, Marmar, Tamalini, Palo de China,… Đây là một loài cây đô thị đẹp, được trồng ở nhiều nơi.
NGUỒN GỐC VÀ ĐẶC ĐIỂM
Nguồn gốc: Cây có nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ.
Kích thước: Là cây gỗ lớn, cao từ 10-25m, trong điều kiện phù hợp có thể cao đến 50 m. Tán cây rộng đến 30 m, hơn cả chiều cao của cây, tán lá rất rậm rạp, luôn luôn xanh có hình mâm xôi hay hình dù. Vỏ cây màu nâu đen.
Lá: Lá kép lông chim hai lần chẵn, mang từ 6-16 cặp lá nhỏ, lá nhỏ dài 2–4 cm, lá ngủ trước khi mặt trời lặn hoặc trời vần vũ chuyển mưa nên có tên gọi là cây mưa.
Cụm hoa đầu, hoa nhỏ có năm cánh dính màu hồng hoặc tím nhạt, khi nở bung ra rất đẹp và thơm.
Quả đậu, dẹp, không nứt, màu đà đen, dài 10– 20 cm.
Cây sinh trưởng cực nhanh và có biên độ sinh thái rất rộng, thích nghi hầu như với mọi điều kiện khí hậu thời tiết.
CÔNG DỤNG VÀ Ý NGHĨA
Công dụng quan trọng của cây Me tây là làm cây che bóng, cây cảnh quan rất tốt do cây mọc nhanh, có tán đẹp và rộng, cây ít bị trốc đổ khi có gió bão. Có thể trồng trên đường phố, công viên, trường hoc, bệnh viện, các khu dân cư lớn…
Ngoài ra cây Còng còn được sử dụng trong nhiều lĩnh vực: Gỗ dùng đóng đồ gỗ thông thường, để khảm, chạm đồ thủ công mỹ nghệ cho khách du lịch. Tại Hawaii gỗ Còng là một trong các gỗ thương phẩm đặc trưng dùng làm đồ lưu niệm như: muỗng, nĩa, đồ treo trên tường. Trái và lá Còng do có đến 13-18% protein nên là một nguồn cung cấp thực phẩm rất tốt cho gia súc (dê, bò, cừu…). Cây trên 5 tuổi có thể cung cấp đến 550 kg thực phẩm xanh/ năm. Ở Mỹ La tinh quả còng dùng làm nước giải khát để uống (tương tự nước me).
Nhiều bộ phận cây cũng có tác dụng làm thuốc như: tại Philippin vỏ và lá cây được dùng trị bệnh tiêu chảy, tại Venezuela rễ cây dùng trị bệnh ung thư dạ dày, tại Ấn Độ hạt được dùng để nhai trị vết thương ở cuống họng.
KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ME TÂY
Me tây thường được nhân giống bằng hạt.
Cây Me tây không kén đất trồng. Nó phát triển trên cả những vùng đất khắc nghiệt nhất. Tuy nhiên, cây Me tây sẽ lớn nhanh, ra hoa và quả nhiều hơn nếu trồng trên vùng đất giàu chất dinh dưỡng.
Nên bón phân cho cây khoảng 2 tháng/1 lần, mỗi lần độ 0,1 – 0,3kg gồm NPK hỗn hợp với phân KCL, số lượng phân tăng dần theo tuổi cây. Quan trọng nhất là khi trồng phải bón lót nhiều phân hữu cơ để tạo chất dinh dưỡng cho cây Me Tây phát triển. Tưới nước 2-3 lần/1 tuần. 2-3 tháng/1 lần phát quang bụi rậm, cắt tỉa cành dư thừa, lá héo, lá bị sâu bệnh,…
Hạn chế các tác nhân gây cho cây như: sâu bệnh, gia súc, chất độc, con người có hành vi tiêu cực,…
Hàng năm nên bón thêm vôi nông nghiệp xung quanh gốc cây và sau mùa mưa để tiêu diệt vi khuẩn và hạ phèn cho bộ rễ cây, giúp cây hấp thu phân bón dễ dàng.
